Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về vệ sinh, bảo dưỡng, bảo trì và khử khuẩn dụng cụ chấn thương chỉnh hình (bao gồm kìm, cưa xương, nẹp vít, khoan xương, v.v.) để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ thiết bị:
1. Vệ sinh (Cleaning)
-
Ngay sau phẫu thuật:
-
Ngâm dụng cụ trong dung dịch tẩy rửa: Dùng chất tẩy rửa enzyme hoặc trung tính để làm sạch máu, mô và dịch cơ thể. Tránh để máu khô bám trên dụng cụ.
-
Tháo rời các bộ phận (nếu có): Ví dụ: tháo lưỡi dao, mũi khoan, đầu kẹp để vệ sinh kẽ hở.
-
Chải rửa bằng bàn chải y tế: Dùng bàn chải mềm chuyên dụng cho dụng cụ phẫu thuật, tránh làm xước bề mặt.
-
Rửa lại bằng nước cất hoặc nước khử ion: Để ngăn cặn khoáng và ăn mòn.
-
Lau khô bằng khăn vô trùng hoặc khí nén: Đảm bảo không còn ẩm ướt trước khi khử khuẩn.
-
-
Lưu ý:
-
Dụng cụ có khớp nối (ví dụ: kìm kẹp) cần được làm sạch kỹ ở khe hở.
-
Dụng cụ sắc nhọn (dao, cưa) cần xử lý cẩn thận để tránh tổn thương.
-
Không dùng chất tẩy gốc chlorine với dụng cụ thép không gỉ (gây ăn mòn).
-
2. Bảo dưỡng và Bảo trì (Maintenance)
-
Bôi trơn định kỳ:
-
Dùng dầu bôi trơn y tế cho các khớp chuyển động (ví dụ: kìm, khoan).
-
Tránh dùng dầu công nghiệp hoặc silicon không phù hợp.
-
-
Kiểm tra hư hỏng:
-
Rỉ sét, mẻ, cong vênh, hoặc kẹt khớp cần được phát hiện sớm.
-
Thay thế lưỡi dao, mũi khoan bị mòn hoặc dụng cụ biến dạng.
-
-
Hiệu chuẩn thiết bị:
-
Kiểm tra độ chính xác của dụng cụ đo (ví dụ: thước đo xương) định kỳ.
-
Với máy khoan xương: Kiểm tra tốc độ, mô-men xoắn, và dây điện.
-
3. Khử khuẩn/Sterilization
-
Khử khuẩn mức cao (High-Level Disinfection):
-
Dùng cho dụng cụ không xâm nhập mô (ví dụ: bàn mổ): Ngâm trong glutaraldehyde 2% hoặc hydrogen peroxide 7.5% (theo thời gian nhà sản xuất khuyến cáo).
-
-
Tiệt trùng (Sterilization):
-
Hấp tiệt trùng (Autoclave): Áp dụng cho dụng cụ chịu nhiệt (121–134°C, 15–30 phút).
-
Hóa chất lạnh: Dùng ethylene oxide (EtO) hoặc plasma lạnh cho dụng cụ nhạy cảm với nhiệt.
-
Dung dịch tiệt trùng: Ngâm dụng cụ trong peracetic acid (ví dụ: Steris System 1).
-
-
Lưu ý:
-
Dụng cụ dùng một lần (dao, lưỡi cưa) không tái sử dụng.
-
Đảm bảo thời gian tiếp xúc với hóa chất để diệt toàn bộ vi sinh vật.
-
4. Lưu trữ
-
Dụng cụ đã tiệt trùng cần bảo quản trong:
-
Tủ UV khử khuẩn.
-
Hộp đựng vô trùng kín, có ghi nhãn ngày tiệt trùng.
-
Tránh tiếp xúc với không khí ẩm hoặc nhiệt độ cao.
-
5. Đào tạo và Tài liệu
-
Đào tạo nhân viên:
-
Cách tháo lắp, vệ sinh dụng cụ phức tạp.
-
Quy trình an toàn khi xử lý hóa chất tiệt trùng.
-
-
Ghi chép:
-
Lịch bảo dưỡng, lỗi hỏng, và kết quả khử khuẩn.
-
Tuân thủ tiêu chuẩn ISO 13485 hoặc AAMI ST79.
-
6. Tiêu chuẩn Tham khảo
-
Nhà sản xuất: Tuân thủ hướng dẫn của Stryker, DePuy Synthes, Zimmer Biomet.
-
Quy định y tế:
-
CDC Guidelines for Disinfection and Sterilization in Healthcare Facilities.
-
WHO Manual on Decontamination and Sterilization.
-
Cảnh báo
-
Nhiễm khuẩn chéo: Lỗi vệ sinh có thể gây nhiễm trùng vết mổ, viêm xương.
-
Hỏng dụng cụ: Bảo trì kém dẫn đến gãy dụng cụ trong phẫu thuật.
Luôn kiểm tra dụng cụ trước khi sử dụng và thay thế ngay nếu phát hiện hư hỏng!
